Ngày 10-7-2016, ông Nguyễn Văn Tấn (chủ quán cà phê Xin chào ở thị trấn Tân Túc, Bình Chánh, TP.HCM) xin phép đặt tạm mấy khúc container trong phần đất thuê kế bên quán để chứa nguyên liệu vật tư, làm chỗ rửa ly, chén. Ông cam kết chỉ đặt tạm, nếu Nhà nước có yêu cầu thì trả lại nguyên trạng, bảo đảm an toàn, mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, theo ông Tấn thì UBND thị trấn không nhận đơn.

Mong yên ổn làm ăn cũng không được

Ngay sau khi ông đặt các khúc cắt container này, lực lượng chức năng của UBND thị trấn Tân Túc có mặt và yêu cầu di dời. Ông Tấn đã dời hai khúc container ra khỏi khuôn viên. Riêng khúc container còn lại nằm sát ngôi nhà trong khuôn viên quán, ông vẫn để lại, cho nhân viên rửa ly, chén và làm chỗ trú mưa cho khách.

Ngày 15-8, lực lượng chức năng thị trấn Tân Túc tới lập biên bản vi phạm hành chính đối với công trình đang thi công xây dựng và yêu cầu ngưng thi công. Một ngày sau, Chủ tịch UBND thị trấn Nguyễn Thanh Vũ ra quyết định đình chỉ thi công công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị. 

Theo quyết định, ông Tấn có hành vi vi phạm: Tổ chức thi công công trình container trên đất không được phép xây dựng theo khoản 1 Điều 12 Nghị định 180/2007. Quyết định yêu cầu các đơn vị cấp điện, cấp nước phải dừng ngay việc cấp điện, cấp nước. Trong hạn ba ngày ông Tấn phải tự tháo dỡ, nếu không sẽ bị cưỡng chế...

“Tôi không thi công, xây dựng gì cả, chỉ thuê xe chở container đến, rồi đặt trên nền đất mất vài phút. Giờ người ta đòi cưỡng chế, đòi xử phạt, đòi cắt điện, cắt nước. Mong yên ổn làm ăn cũng không được!”- ông Tấn bày tỏ.

 

Khúc container (góc trái) mà chủ quán Xin chào thuê xe  chở đến đặt trên đất làm nơi chứa nồi niêu, ly tách. Ảnh: PL

Quyết định bất hợp pháp và trái đạo lý!

Luật sư Phạm Công Hùng (nguyên Thẩm phán TAND Tối cao) cho rằng biên bản vi phạm hành chính và quyết định đình chỉ thi công vừa không có căn cứ pháp lý, vừa trái đạo lý. Ông Hùng phân tích:

Về biên bản vi phạm hành chính: Biên bản này dẫn chiếu đến Nghị định 180/2007 và Nghị định 121/2013 để xử phạt. Trong đó, Nghị định 180/2007 hướng dẫn thi hành Luật Xây dựng 2003. Tại thời điểm biên bản vi phạm hành chính được lập thì Luật Xây dựng 2014 đang có hiệu lực thi hành (từ 1-1-2015). Như vậy, Luật Xây dựng 2003 và Nghị định 180 hướng dẫn luật này đã hết hiệu lực. Nghị định 121/2013 thì còn hiệu lực tại thời điểm lập biên bản. Tuy nhiên, Điều 13 nghị định này (mà biên bản căn cứ vào để xử lý) thì lại quy định xử phạt việc tổ chức thi công xây dựng, tức là không có hành vi tổ chức thi công công trình khác (công trình container). Việc vẽ ra một hành vi vi phạm không có căn cứ pháp lý để áp vào xử phạt là không đúng về mặt luật.

Cạnh đó, theo khoản 10 Điều 3 Luật Xây dựng 2014, công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất…, được xây dựng theo thiết kế… Ở đây, container đặt tạm trên đất, không được liên kết định vị với đất, không được xây dựng theo thiết kế thì không phải là công trình xây dựng.

Một biên bản áp dụng văn bản hết hiệu lực để xử lý là một biên bản bất hợp pháp.

Về quyết định đình chỉ thi công: Thứ nhất, quyết định này căn cứ vào Nghị định 180/2007 (hướng dẫn Luật Xây dựng 2003) đã hết hiệu lực như phân tích trên. Thứ hai, quyết định này căn cứ vào biên bản vi phạm hành chính bất hợp pháp (bởi viện dẫn văn bản hết hiệu lực và đưa khái niệm trái luật nội dung). Từ đó cho thấy quyết định này cũng bất hợp pháp.

“Việc ban hành biên bản và quyết định này của cơ quan chức năng thị trấn Tân Túc vừa thể hiện một sự ấu trĩ về nhận thức và áp dụng pháp luật, đồng thời cũng thể hiện một sự trái đạo lý, cản trở việc làm ăn lương thiện của dân” - ông Hùng nói.

Mặt khác, Nghị định 166/2013 không có quy định ngưng cung cấp điện, nước đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính nên việc yêu cầu dừng cấp điện, nước với ông Tấn cũng là sai.