Bạn đọc gửi câu hỏi: “Gia đình tôi thuê một mảnh đất để kinh doanh dịch vụ cho thuê phòng trọ, không may xảy ra hỏa hoạn gây thiệt hại cho nhiều nhà khác. Tôi xin hỏi, trong trường hợp này, người thuê đất là tôi hay chủ đất phải có trách nhiệm với người bị thiệt hại? Giả sử khu nhà trọ bị kết luận không đủ điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy, thì lúc này ai phải là người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại?”

Luật sư trả lời:

Theo nội dung quy định tại Khoản 5, Điều 275 của Bộ luật Dân sự năm 2015, một trong những căn cứ làm phát sinh nghĩa vụ là gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật. Ngoài ra, tại Khoản 1 Điều 584 có quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng như sau: Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Ở Khoản 2 điều này cũng quy định, người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh từ sự kiện bất khả kháng, hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có điều khoản thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Như vậy, trách nhiệm bồi thường thiệt hại được đặt ra khi có đầy đủ 3 yếu tố như sau:

• Có thiệt hại xảy ra; 
• Hành vi gây thiệt hại là hành vi trái pháp luật; 
• Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra (yếu tố lỗi không còn là yếu tố bắt buộc phải chứng minh như quy định trong Bộ luật dân sự năm 2005).

Trong trường hợp này, để xác định người phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, đầu tiên phải xác định được nguyên nhân vụ hỏa hoạn, từ cơ sở đó xem xét hành vi của người gây thiệt hại có thỏa cả 3 điều kiện nói trên hay không. Người có hành vi gây thiệt hại mà nguyên nhân là do đun nấu, thắp hương, hoặc hệ thống điện gia đình bị chập cháy… dẫn đến cháy lan sang các nhà khác, thì họ phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho các gia đình bị thiệt hại.

Đối chiếu với quy định trên, người có đất cho thuê không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại vì họ không có hành vi trái pháp luật, trực tiếp gây ra thiệt hại cho người khác. Còn đối với người thuê đất kinh doanh nhà trọ và khách thuê trọ, nếu có hành vi gây ra thiệt hại như đã phân tích, thì họ phải thực hiện bồi thường cho người bị thiệt hại. Trường hợp chủ nhà trọ và người thuê trọ cùng có lỗi thì họ phải liên đới bồi thường.

Về điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC), pháp luật hiện nay chưa có quy định các điều kiện về PCCC đối với các công trình nhà ở cho thuê có số tầng ít hơn 5 tầng, hoặc có khối tích chưa đến 5.000 m3. Vì vậy, nhà trọ cho thuê nói chung (thông thường chỉ có từ 1 - 2 tầng) không cần phải đáp ứng các quy định, điều kiện về PCCC khi sử dụng hoặc cho thuê.

MuaBanNhaDat theo TBKD