Thủ tục hoàn công là thủ tục mà mọi công trình nhà ở bắt buộc phải thực hiện, nhằm xác nhận việc xây dựng là có phép và theo đúng với bản vẽ. Trường hợp nhà ở chưa được thực hiện thủ tục hoàn công thường do hai nguyên nhân chính: Một là chủ nhà không chủ động làm thủ tục hoàn công; Hai là chủ nhà xây dựng lấn chiếm, xây dựng sai phép nên không được làm thủ tục hoàn công.

Nhiều người cho rằng, thủ tục hoàn công và quy trình mua bán nhà đất không liên quan đến nhau, trong khi hoàn công là thủ tục hợp thức hóa việc sở hữu nhà, đất. Việc chủ nhà không thực hiện thủ tục hoàn công sẽ ảnh hưởng đến quá trình mua bán nhà, đất.

Điển hình như trường hợp của chị Thu Hoa, cư ngụ tại huyện Bình Chánh, TP.HCM. Chị Hoa có một ngôi nhà cấp 4 đã có giấy phép xây dựng hợp lệ ở xã Vĩnh Lộc B. Nay chị muốn bán nhà, bên mua và bên bán đã làm hợp đồng công chứng đầy đủ nhưng UBND xã không chịu giải quyết cho chị Hoa, yêu cầu chị phải hoàn tất thủ tục hoàn công nhà thì mới được phép chuyển nhượng. 

Tuy nhiên, đến lúc này thì chị Hoa mới vỡ lẽ ra rằng ngôi nhà của mình không thể hoàn công vì đã xây dài hơn so với giấy phép 1 m. Vì lo ngại các vấn đề pháp lý sau này nên bên mua đổi ý, không mua nhà của chị Hoa nữa.

Người mua nên cân nhắc kỹ khi lựa chọn mua nhà chưa hoàn công. Ảnh minh họa

Thực tế vẫn có nhiều người chấp nhận mua nhà chưa làm thủ tục hoàn công vì nghĩ rằng nhà để ở lâu dài, không có ý mua bán, chuyển nhượng về sau nên không quá quan tâm đến vấn đề này.

Anh Bùi Chính sống tại TP.HCM tìm được một ngôi nhà ưng ý ở quận 4. Khi đến xem nhà, chủ nhà nói nếu anh Chính yêu cầu phải có giấy hoàn công thì sẽ tăng giá bán thêm 300 triệu đồng. Tuy còn “lăn tăn” nhưng vì nghĩ mua nhà chỉ để ở, lại muốn tiết kiệm 300 triệu, nên anh Chính đã chấp nhận mua nhà không có giấy hoàn công.

Theo ý kiến từ nhiều chuyên gia, nếu xác định ở lâu dài, căn nhà dù chưa làm thủ tục hoàn công nhưng đã có sổ hồng và việc sửa chữa nhà không ảnh hưởng đến kết cấu công trình, thì người mua vẫn có thể an tâm xuống tiền. Tuy nhiên, người mua vẫn phải kiểm tra kỹ, đảm bảo rằng mọi giấy tờ pháp lý đều hợp pháp và đầy đủ. Bởi trong nhiều trường hợp, việc mua nhà chưa thực hiện thủ tục hoàn công vẫn có thể dẫn đến một số rủi ro nhất định cho người mua.

Cụ thể, nếu nhà đã có sổ đỏ mà chưa hoàn công thì người mua chỉ có thể ký hợp đồng công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không thể chuyển nhượng nhà có trên đất. Điều này đồng nghĩa người mua không có quyền sở hữu nhà trên đất. Mặt khác, về phía người bán, điều này có thể là cái cớ để người mua ép giá bán xuống mức thấp hơn giá trị thực.

Còn trong trường hợp chủ nhà cũ chưa được cấp giấy chứng nhận, thì rủi ro đối với người mua sẽ tăng theo. Bởi giấy phép xây dựng vẫn đứng tên chủ nhà cũ, nên người mua nếu muốn thực hiện thủ tục hoàn công sẽ cần chữ ký của chủ cũ trên một số giấy tờ theo quy định. Lúc này, rắc rối sẽ xảy ra nếu chủ cũ không có thiện chí giúp đỡ hoặc đang ở xa.

Hơn nữa, nếu nhà xây dựng sai phép, người mua cũng cần tốn thêm chi phí sửa chữa, trả lại hiện trạng ngôi nhà theo đúng giấy phép xây dựng để được làm thủ tục hoàn công. Đặc biệt, nếu cơ quan chức năng tiến hành rà soát, ngôi nhà xây trái phép có thể bị cưỡng chế tháo dỡ.

Vì vậy, để tránh vướng phải rắc rối sau này cho cả người mua và người bán, việc hoàn công là cần thiết. So với việc hoàn công ngay sau khi nhà được xây dựng xong, việc hoàn công sau đó sẽ phức tạp và tốn thời gian hơn.

MuaBanNhaDat theo TBKD